François Mauriac - Kłębowisko żmij

Powieść przedstawia tragiczną historię człowieka, który pozwolił, aby do jego serca wdarło się kłębowisko żmij. Jej bohater Ludwik, bogaty adwokat, schorowany i świadomy zbliżającego się końca, pisząc list do żony, próbuje rozliczyć się ze swoim życiem. Kłębowiskiem żmij jest dla niego jego własna rodzina, ostentacyjnie i powierzchownie religijna, która wszelkimi sposobami pragnie zdobyć jego majątek. W trakcie pisania listu umiera żona Ludwika, co powoduje przemianę w jego duszy i w ocenie rzeczywistości. Pod wpływem łaski zaczyna rozumieć, że kłębowisko żmij, które dostrzegał w swoim otoczeniu, tak naprawdę istnieje w nim samym. Żal, oschłość, pogarda, rozgoryczenie, egoizm i chciwość przez całe życie nie pozwalały mu na zburzenie bariery niezrozumienia z bliskimi. Przemiana następuje już jednak za późno, żeby zmienić życie. Jednak okazuje się, że nawet w największej ciemności własnego egoizmu i zła człowiek nie jest zupełnie opuszczony. Dopóki żyje, ma szansę zmienić swoje serce i  choćby u kresu życia poznać wartość miłości.
 
 ---
 
Czułem, widziałem mą zbrodnię, dotykałem jej. Nie tkwiła ona całkowicie w tym ohydnym kłębowisku żmij – w nienawiści do dzieci, pragnieniu zemsty, ukochaniu pieniądza, lecz w uporze, z jakim wzbraniałem się poprzez te skłębione żmije przedrzeć. Uczepiłem się tego obrzydliwego kłębowiska, jak gdyby było moim sercem, jak gdyby bicie tego serca zmieniło się w syk pełzających gadów. Nie dość, że przez pół wieku znałem z samego siebie to tylko, co mną nie było; na innych też patrzyłem w ten sam sposób.
 
(...)
 
Ci, których winienem był kochać, umarli; umarli ci, którzy mogli mnie kochać. A nie mam już czasu i sił, aby wyjść naprzeciw tych, co pozostali, aby ich na nowo odkryć.
 
 
François Mauriac  (1885–1970)  – pisarz francuski, jeden z najwybitniejszych pisarzy katolickich XX wieku. W czasie II wojny światowej walczył w ruchu oporu, publikował w prasie podziemnej. W 1952 r. otrzymał Nagrodę Nobla. W swych powieściach psychologicznych ukazywał konflikt między ludzkimi namiętnościami a zasadami religijnymi i etycznymi. Najważniejsze utwory: Ciało i krew (1920),  Pustynia miłości (1925), Teresa Desqueyroux (1927), Kłębowisko żmij (1932), Koniec nocy (1935), Faryzeuszka (1941). Jest również autorem licznych szkiców i esejów, a także utworów autobiograficznych.